Tầm soát ung thư gan: Những ai cần thiết và khi nào cần thực hiện

Ung thư gan là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và có tỷ lệ tử vong cao trong các loại ung thư. Việc tầm soát ung thư gan đóng một vai trò thiết yếu trong việc phát hiện sớm và tăng khả năng điều trị thành công. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về những đối tượng cần thực hiện tầm soát ung thư gan và thời điểm thích hợp để thực hiện việc này.

Những ai cần tầm soát ung thư gan

Người có tiền sử nhiễm virus viêm gan B và C

Những người nhiễm các loại virus này có nguy cơ cao phát triển thành ung thư gan, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC).

Người tiêu thụ rượu 

Uống rượu quá nhiều và thường xuyên có thể gây ra tổn thương gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan. Các acetaldehye được sinh ra trong quá trình chuyển hóa rượu có thể làm suy yếu khả năng sửa chữa sai sót tự nhiên DNA của tế bào, gây tăng nguy cơ đột biến tế bào, từ đó khối ung thư sẽ hình thành. Những người uống rượu nhiều, đặc biệt là uống liên tục trong nhiều năm, cần được tầm soát ung thư gan thường xuyên.

Bệnh nhân mắc bệnh gan mãn tính

Bao gồm xơ gan không do rượu, bệnh gan nhiễm mỡ, và các bệnh lý gan khác như tiểu đường mỡ máu. Đường máu và mỡ máu cao, sẽ được tích tụ tại gan, dẫn đến tổn thương thoái hóa các tế bào gan và dẫn tới xơ gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan.

Người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan

Nguy cơ mắc ung thư gan được thừa hưởng qua đường gen có thể cao hơn, đặc biệt nếu có người thân trong gia đình từng mắc bệnh ung thư gan.

Người thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại

Các chất độc hại như vinyl clorua hay thorotrast có trong môi trường làm việc của ngành công nghiệp hóa chất có thể là nguyên nhân gây ung thư gan. Những người làm việc trong môi trường này cần có các biện pháp bảo hộ cá nhân và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Người ăn thực phẩm nấm mốc

Aflatoxin trong nấm mốc – loại độc tố gây ung thư gan mạnh nhất hiện nay - gây ung thư gan bằng cách gây đột biến ở gen p53. Nấm mốc thường xuất hiện ở những thực phẩm bảo quản, lưu trữ trong môi trường nóng, ẩm như gạo, lạc, đậu tương, lúa mì, ngô…

Khi nào cần thực hiện  tầm soát ung thư gan

• Người có tiền sử nhiễm virus viêm gan B và C: Định kỳ 6 tháng một lần bao gồm siêu âm và xét nghiệm alpha-fetoprotein (AFP), để phát hiện sớm các biểu hiện của ung thư.

• Người tiêu thụ rượu bia nhiều: Nếu bạn uống rượu bia thường xuyên và lâu dài, hãy tầm soát ung thư gan ít nhất một lần mỗi năm. Việc tầm soát có thể bao gồm siêu âm gan và xét nghiệm máu.

• Bệnh nhân mắc bệnh gan mãn tính:  Những người có bệnh gan mãn tính như xơ gan, gan nhiễm mỡ không do rượu nên tầm soát ung thư gan hàng năm. Phương pháp tầm soát bao gồm siêu âm gan và xét nghiệm AFP.

• Người có tiền sử gia đình mắc ung thư gan: Bắt đầu từ 20 tuổi hoặc khi có dấu hiệu gan không bình thường: Tầm soát ung thư gan nên được bắt đầu từ tuổi 20 hoặc ngay khi phát hiện các vấn đề liên quan đến gan. Tần suất tầm soát mỗi năm một lần.

• Người thường xuyên tiếp xúc với chất độc hại:Tầm soát ít nhất mỗi 12 tháng: Những người làm việc trong môi trường chứa các chất độc hại như vinyl clorua nên có kế hoạch tầm soát định kỳ hàng năm để theo dõi sức khỏe gan.

• Người ăn thực phẩm nấm mốc: Tầm soát lúc có triệu chứng: Người tiêu thụ thực phẩm có nguy cơ nhiễm aflatoxin nên tầm soát khi có dấu hiệu khả nghi về sức khỏe gan.

Tầm soát ung thư gan là biện pháp thiết yếu giúp phát hiện sớm bệnh và tăng cơ hội điều trị thành công. Các đối tượng có nguy cơ cao nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lên kế hoạch tầm soát phù hợp, dựa trên tình trạng sức khỏe và yếu tố rủi ro cá nhân. Việc chủ động trong việc theo dõi sức khỏe gan không chỉ giúp phát hiện sớm ung thư gan mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể của bạn.