Bệnh giời leo có phải là căn bệnh nguy hiểm ?

Bệnh giời leo có phải là căn bệnh nguy hiểm ?

Trong những năm gần đây bệnh giời leo xuất hiện tương đối nhiều, khiến nhiều người không biết “giời leo là gì?”  nên tìm cách nào để có thể phòng tránh và chữa trị bệnh một cách tốt nhất. Hãy cùng Sulforaphane tìm hiểu những thông tin dưới đây để biết rõ hơn về bệnh giời leo.

Bệnh giời leo là gì?

 

Bệnh giời leo hay bị giời leo là một trong những vấn đề thuộc về bệnh lý da liễu, đây là sự xâm nhập của siêu vi có ảnh hưởng trực tiếp đến hướng thần kinh và da. Sau khi người bệnh bị mắc thuỷ đậu, khỏi bệnh nhưng virus vẫn có thể tồn tại lại nhiều năm trong các hạch thần kinh cảm giác một cách thầm lặng rồi có thể quay trở lại gây bệnh giời leo bất cứ lúc nào. 

Bệnh giời leo hay còn gọi là bênh zona gây ra do virus thuộc nhóm Herpes. Khi virus xân nhập vào cơ thể sẽ tạo ra một nhóm những triệu chứng như các bệnh viêm dây thần kinh. Nguyên nhân được xác định khi virus tấn công vào dây thần kinh tai, lưỡi và mặt, tai sẽ bị phát ban bóng nước theo từng mảng lớn, liệt cơ mặt mà suy giảm thính giác. 

Nói cách khác nguyên nhân bị giời leo là sự hình thành bởi chất độc tố có trong con bọ giời, loại côn trùng này sau khi bị đập chết sẽ giải phóng các chất độc tố ra bên ngoài, khiến da bị kích ứng, gây ngứa, bỏng, rát, rất khó chịu. 

Nguyên nhân bị giời leo là gì?

Một số câu hỏi thường được đặt ra là tại sao bệnh nhân lại mắc bệnh giời leo. Bệnh giời leo gây ra đồng thời với 1 loại virus gây ra bệnh thuỷ đậu (varicella-zoster). Ngay cả khi bạn đã từng mắc bệnh thuỷ đậu, dù đã khỏi nhưng virus vẫn sẽ tồn tại trong nhiều năm. Khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu sẽ là cơ hội cho virus tái hoạt động và lây lan, phát ban nổi bọng nước gây đau đớn. Nặng hơn, bọng nước vỡ, vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng đến tai có thể gây ra bệnh Zona tai. 

Biểu hiện bệnh giời leo

 

Giời leo có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, nhưng chủ yếu là ở đùi, cạnh tai và gần sườn. Bên cạnh đó, bệnh cũng có thể lan gần vùng cổ, lên mặt và hốc mắt. Triệu chứng giời leo đặc trưng nhất của bệnh là những vết loang, tổn thương trên da khiến mất thẩm mỹ và đặc biệt đau rát, ngứa ngáy cho người bệnh. Bệnh giời leo xuất hiện nhiều nhất khi thời tiết chuyển sang mùa mưa, khi độ ẩm tăng cao và lạnh dần. Một số người có sức đề kháng yếu cũng sẽ dễ mắc bệnh này. 

Ban đầu, người bệnh chỉ xuất hiện những vết chấm đỏ, li ti, không rõ nguồn gốc, trong mụn thường có nước và tạo cảm giác ngứa ngáy, khó chịu khiến người mắc lầm tưởng là mụn nước thông thường. Tuy nhiên, bệnh lý này rất dễ lây cho những người xung quanh chỉ qua tiếp xúc thông thường, vậy nên để điều trị nhanh nhất có thể và tránh lây lan cho những người xung quanh nên phát hiện và tiến hành các biện pháp hợp lý nhất. Nếu được điều trị đúng cách thời gian khỏi bệnh chỉ từ 5 đến 7 ngày. Sau vài ngày sẽ chuyển màu đục dần rồi hóa mủ. Cuối cùng mụn vỡ ra, hình thành nên các vảy và bong dần sau khi khô, để lại sẹo lấm tấm màu trắng trên da. Người bệnh bị đau bỏng rát, ù tai, nhức đầu, chóng mặt..., đôi khi sốt từ 38 – 39 độ C, rối loạn bài tiết mồ hôi...

Zona hay còn gọi là bệnh giời leo là một bệnh truyền nhiễm, có khả năng lây truyền thông qua mụn nước bị vỡ làm dịch chảy ra. Nếu người khác tiếp xúc, nhất là những bệnh nhân chưa tiêm phòng vaccine thuỷ đậu và chưa bị bệnh thuỷ đậu thì rất dễ bị lây nhiễm

Các triệu chứng phổ biến của bệnh giời leo

Một số triệu chứng khác phổ biến của bệnh giời leo như giảm thính lực tai cả hai bên hoặc một bên, chóng mặt hoa mắt, ù tai. Đặc biệt, do ảnh hưởng đến dây thần kinh nên bạn cũng có thể bị khó cười, khó nhíu mày hay nhắm một bên mắt. Kèm theo đó là tình trạng bệnh nhân bị chảy nước mũi hay mắc kẹt thức ăn ở họng nửa mặt bên bị ảnh hưởng. Tình trạng này tuỳ từng trường hợp có thể phục hồi nhanh chậm hoặc không thể phục hồi

Các triệu chứng khác là đau, giảm thính lực một bên tai, mất vị giác phần trước lưỡi, chóng mặt, hoa mắt, ù tai và có thể yếu một bên mặt. Tình trạng này có thể khiến bạn khó cười, nhíu mày và nhắm một bên mắt.

Kết quả là bạn bị chảy nước mũi, thức ăn bị mắc kẹt ở nửa bên bị ảnh hưởng và khô mắt. Đôi khi, sự giảm thính lực và liệt mặt không hồi phục được.

Các giai đoạn khi xuất hiện triệu chứng chia thành 3 giai đoạn chính, cụ thể bao gồm: 

  • Giai đoạn tiền triệu: Giai đoạn chuẩn bị của virus diễn ra khoảng từ 24-48 giờ trước khi triệu chứng đầu tiên của bệnh xuất hiện. Khi này, một số bạn sẽ bị đau đầu, đau răng, mệt mỏi không rõ nguyên nhân. Giai đoạn bộc phát cấp tính: Sau thời gian ủ bệnh, giai đoạn tiếp theo, người bệnh bắt đầu có các tổn thương đau ở da và quanh méo miệng thường kéo dài từ 2-4 tuần. 

  • Giai đoạn đau dây thần kinh hậu Zona: Ở giai đoạn này, lượng virus trong cơ thể đá nhiều, vì vậy, bạn sẽ có những cơn đau hay triệu chứng rõ ràng hơn như da nhạy cảm bất thường, các vết mẩn ngứa sẽ ngứa, bỏng, như kim châm tuy nhiên cũng có một vài người không trải qua giai đoạn này. 

Cách trị giời leo

 

Bệnh giời leo không phải là loại bệnh lý phức tạp với thời gian điều trị lâu dài, bệnh sẽ tương đối dễ xử lý và điều trị dứt điểm trong thời gian ngắn nếu được phát hiện sớm. Phương pháp đơn giản nhất là sử dụng các loại thuốc, hoặc có thể áp dụng cách trị bệnh giời leo dân gian. 

Phương pháp hiện đại

Giai đoạn mới hình thành bệnh

Thuốc kháng virus:

  •  Acyclovir với liều dùng được áp dụng: người lớn 800mg x 5 lần/ngày trong 7-10 ngày.

  • Thuốc giảm đau: Paracetamol + Codein: 

  • Nên phối kết hợp với một số loại thuốc khác theo chỉ định của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. 

Bên cạnh đó, bệnh lý do độc tố  acid photpho gây nên, vậy nên thông thường sẽ sử dụng các loại dung dịch kiềm mạnh để trung hòa chất độc. Tuy nhiên, trước khi tiến hành bôi thoa bẹn nên làm sạch những vùng da bị tổn thương do bệnh bằng nước muối loãng, sạch. 

Cách điều trị bệnh giời leo sau giai đoạn zona

Có thể áp dụng một số loại thuốc trị giời leo như:

  • Carbamazepin

  • Gabapentin

  • Pregabalin

  • Amitryptylin

Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc những người có chuyên môn để có cách dùng phù hợp nhất với tình trạng của mỗi cá nhân người bệnh. 

Tìm hiểu thêm về các loại bệnh di truyền: https://sulforaphane.com.vn/blogs/tin-tuc-ve-sulforaphane/benh-di-truyen-la-gi-can-lam-gi-de-tranh-benh-di-truyen

Cách trị bệnh giời leo dân gian

Đối với giai đoạn đầu

Trong trường hợp bệnh phát triển trong vùng nhỏ, diện tích không quá lớn, chưa có dấu hiệu lây lan, có thể sử dụng lá khổ qua hoặc đậu xanh để điều trị. Do hai loại này đều có tính hàn cao, mang lại cảm giác mát, dễ chịu hơn. 

Cách thực hiện: Lấy một nắm khổ qua hoặc đậu xanh đem nghiền hoặc giã nát cùng với gạo nếp đã được rửa sạch và ráo nước rồi đắp trực tiếp vào vùng bệnh. Thực hiện liên tiếp từ 5 đến 7 ngày.

Bác sĩ chia sẻ những lợi ích của khổ qua, rau má, rau đắng

 

Đối với giai đoạn sau, bệnh nặng và có dấu hiệu lây lan

  • Sử dụng loại lá trúc đào đã được giã nát, nghiền nhuyễn, có thể kết hợp cùng với dầu dừa, sau đó đắp trực tiếp nên vùng bị bệnh, mỗi ngày 2 lần. 

  • Dùng chất nhựa của quả sung non bôi 2 lần vào sáng hoặc chiều trong vòng từ 2 đến 3 ngày để giảm bớt các vùng mủ, sưng, đau, khiến cho mụn xẹp dần và lành thương hơn. 

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh giời leo?

Bằng các kỹ thuật y tế tiên tiến, bác sĩ có thể chuẩn đoán zona hoặc bệnh giời leo chỉ dựa vào bệnh án, tiền sử mắc bệnh và triệu chứng lâm sàng. 

Kiểm tra thực thể: Cụ thể, với các tổn thương ở miệng, bác sĩ sẽ kiểm tra xem có bị đỏ, phồng rộp hay đóng vảy không đồng thời quan sát triệu chứng của da để tìm kiếm dấu hiệu bệnh.

  • Tiền sử bệnh: Tiền sử bệnh cũng là một trong những tiêu chí khi chuẩn đoán bệnh sở dĩ người mắc bệnh thuỷ đậu thì nguy cơ bị zona hay giời leo sẽ cao hơn người bình thường. 

  • Quết mẫu bệnh: Bằng cách này, bắc sĩ gần như khẳng định tình trạng và loại bệnh mà bạn mắc phải. Mẫu bệnh phẩm sẽ được đưa vào phòng thí nghiệm, phân tích để xác định bạn có mắc bệnh hay không. 

  • Xét nghiệm máu: Xét nghiệm này sẽ giúp bác sỹ xác định xem máu có bị nhiễm trùng hay không, và từ đó có căn cứ phân tích các kháng thể xem cơ thể có tạo ra các kháng thể để phản ứng với bệnh zona hay không.

Phương pháp xét nghiệm bệnh Zona và hướng dẫn điều trị của bác sĩ | Medlatec

Những thói quen sinh hoạt hạn chế diễn biến bệnh giời leo?

Bệnh giời leo có thể được hạn chế nếu bạn thực hiện theo những thói quen sinh hoạt sau đây:

  • Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ vùng phát ban hạn chết tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan

  • Dùng băng ẩm để giảm đau khi cần thiết

  • Một số loại thuốc giảm đau bạn có thể sử dụng không cần kê đơn như ibuprofen (Advil, Motrin B…);

  • Dùng thuốc nhỏ mắt dưỡng ẩm suốt cả ngày nếu mắt bạn bắt đầu bị khô;

  • Vào buổi tối, bôi thuốc mỡ vào mắt và dán mi mắt cho đóng lại hoặc mang miếng che mắt;

  • Chích ngừa thủy đậu cho trẻ.

  • Sử dụng nước súc miệng không chứa cồn: Bệnh zona gây ra các tổn thương sẽ tạo điều kiện vô cùng thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập làm nhiễm trùng. Để giảm nguy cơ này, bạn nên sử dụng nước súc miệng riêng biệt có chức năng diệt khuẩn không chứa cồn. 

  • Chọn thức ăn mềm: Do khoang miệng bị tổn thương nên việc ăn uống cũng khá khó khăn. Bạn nên sử dụng thực phẩm hạn chế nhai, cắn nhiều làm lan rộng miếng loét. Thực phẩm mềm, như khoai tây nghiền, chuối và bơ, các món cháo… sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn khi ăn so với thực phẩm cứng cần nhai nhiều. 

Bệnh giời leo hay zona là một bệnh để lại di chứng lâu dài kéo dài tới 6 tháng thậm chí đến vài năm khiến người bệnh vô cùng khó chịu. Tuy nhiên hiện tại, bệnh đã có vắc xin để phòng ngừa bệnh. Trẻ em được tiêm ngừa vắc xin varicella-zoster có thể phòng được hai bệnh là thủy đậu và bị giời leo.

Nếu chẳng may đã bị thủy đậu, bạn có thể phòng ngừa zona bằng cách giữ hệ miễn dịch luôn khỏe mạnh để chống lại sự bùng phát của virus. Nếu chẳng may bệnh xảy ra, bạn hãy cố gắng đến bác sĩ để được uống thuốc kháng virus sớm giúp hạn chế di chứng và tổn thương sau này.

Một số lưu ý khi ăn uống 

Khi bị bệnh giời leo, người bệnh nên áp dụng  những chế độ ăn cho phù hợp để tránh nguy cơ lan bệnh và ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian điều trị bệnh:

  • Không ăn tôm, cua… và hay một số loại hải sản có chứa quá nhiều hàm lượng canxi.

  • Bổ sung thêm các loại thực phẩm có chứa nhiều thành phần vitamin, nguyên tố vi lượng hay khoáng chất cần thiết.

  • Uống nhiều nước, bổ sung nước cam, chanh do đây là hai loại quả có chứa nhiều Vitamin C giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ quá trình lành thương của người bệnh. 

  • Tuyệt đối không ăn những loại đồ ăn cay nóng, quá nhiều dầu mỡ, những loại đồ uống có cồn, rượu bia, thuốc lá.

 

Cùng bạn giải đáp thắc mắc 

Phân biệt zona và giời leo?

Zona là bệnh do virus gây nên, chỉ xuất hiện một nửa cơ thể, có thể lây lan vùng bên trái hoặc phải. Tuy nhiên, bệnh giời leo có thể xuất hiện bất cứ vùng nào trên cơ thể, bệnh hình thành do chất độc tố của côn trùng gây nên, xảy ra nhiều nhất vào mùa mưa. Nguyên nhân chính hình thành giời leo là do loại côn trùng này bị đập chất và độc tố của chúng làm tổn thương trực tiếp lên bề mặt da. 

Tại sao bị giời leo không được nói? 

Thực chất, chưa có bát kỳ một nghiên cứu chính xác nào của khoa học chứng minh nói nhiều sẽ làm bệnh giời leo trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, theo quan niệm của ông bà, dân gian, nếu nhắc tên bệnh quá nhiều sẽ cản trở trong giai đoạn điều trị dứt điểm bệnh. Bên cạnh đó, do đậy cũng là một bệnh lý thuộc” ghẻ” vậy nên nếu liên tục nhắc tới sẽ khiến người bệnh xấu hổ. 

Bị giời leo có thể bôi kem đánh răng không? 

Trong giai đoạn đầu, bị bệnh giời leo có thể dùng kem đánh răng bôi trực tiếp trên vùng bệnh, tuy nhiên chỉ cải thiện được một chút khi mụn chưa bị vỡ ra, do kem đánh răng không có tác dụng làm lành các tổn thương trên da. 

Trên đây là một số thông tin bạn có thể chưa biết về bệnh giời leo, bạn có thể tham khảo để có thể đưa ra cái nhìn khách quan nhất, áp dụng cho chính bạn hoặc người thân mắc bệnh lý này, tìm ra biện pháp phù hợp, chấm dứt hoàn toàn tình trạng bệnh, không để kéo dài trong một thời gian quá lâu, gây mất thẩm mỹ và khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày. 

Giời leo có nguy hiểm không?

Bệnh nhân khi bị mắc bênh zona hay giời leo sẽ bị đau đớn ở vùng da liên tục trong thời gian dài kéo dài nhiều tháng đến cả vài năm. Khi virus xâm nhập, nó huỷ hoại nghiêm trọng tế bào thần kinh tuỷ sống và hệ thần kinh trung ương làm rối loạn chức năng dẫn truyền tín hiệu của tế bào thần kinh. Đặc biệt, nếu bệnh nhân bị tổn thương dây thần kinh số 7 thuỳ các ảnh hưởng lên mặt khá nhiều như tê liệt, vị giác, khướu giác, thị giác, thính giác đầu giảm hoặc tê liệt hoàn toàn, mệt mỏi cho bên mặt còn lại. Đối với người cao tuổi, cũng có nguy cơ cao đau toàn bộ dây dần kinh ngay cả khi đã khỏi bệnh. Các cơn đau này có khi kéo dài cả năm sau khi vết thương trên da đã lành.

Các xét nghiệm bệnh thủy đậu và bệnh zona | Vinmec

Những sai lầm khi tự điều trị giời leo

Một số trang báo viết rằng có thể chữa bệnh giời leo bằng cách đắp đậu xanh lên vết thương hoặc gạo nếp, các loại thảo dược giúp ngăn chặn vi khuẩn lây lan ra xung quanh. Tuy nhiên, các chuyên gia lại khuyến cáo không tự ý để hay đắp bất cứ thứ gì vào vết thương vì có thể làm tăng nguy cơ vị nhiễm trùng gây loét vết thương khiến bệnh không thuyên giảm mà còn trở nặng thêm. Đặc biệt có những người còn nhai những thảo dược vì cho rằng tỏng nước bọt có khả năng sát khuẩn là rất phi khoa học

Giời leo ở môi bao lâu thì khỏi?

Bệnh giời leo không kéo dào quá lâu, với các đợt bùng phát có thể mất khoảng 5 tuần để bệnh nhân phục hồi hoàn toàn. Nếu như bạn đã tiêm vacxin phòng chống virus thì thời gian chữa bệnh có thể giảm xuống đáng kể. Nếu như bệnh nhân chủ quan không tham gia điều trị, thì thời gian vết phồng rộp đóng vảy khoảng 7-10 ngày, tuy nhiên nếu có biện pháp kháng virus thì thời giam giảm xuống còn 2 ngày. Hơn nữa, mức độ nghiêm trọng và thời gian của đợt bùng phát có thể được giảm bớt.

Mặc dù thuốc kháng vi-rút có thể làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng và thời gian bùng phát bệnh zona, nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy chúng có thể làm giảm khả năng bị đau dây thần kinh sau phát ban. Tuổi tác dường như là yếu tố nguy cơ ảnh hưởng nhất đến vấn đề này.

Tham khảo thêm về sản phẩm chăm sóc bảo vệ sức khoẻ Gan Kagome Sulforaphane: https://sulforaphane.com.vn/products/co-ban-tpbvsk-kagome-sulforaphane

Bài trước Bài sau